Screenings
- Stenen Hoofd – Amsterdam
Sam Klemke’s Time Machine
- long
- 90'
- English spoken
Bijna dertig jaar lang filmde Sam Klemke ieder jaar een nieuwjaarsboodschap, waarin hij het afgelopen jaar van zijn leven onder de loep nam. Regisseur Matthew Bate ging ermee aan de haal, en doorsneedt het met een oude documentaire over het ruimteveer Voyager. En ja, dat slaat écht ergens op.
In 1977 begon Klemke als frisgeschoren tiener aan zijn videodagboek, vol branie en levenslust, klaar om de wereld te veroveren. Maar al op zijn 23ste verzucht hij: “My life is a fucking mess.” En het wordt er in de daaropvolgende decennia niet per se beter op.
Toch houdt hij het vol, die video’s, jaar in jaar uit. Klemke condenseert telkens een heel jaar tot enkele minuten monoloog, en het resultaat is een manisch-depressieve opeenvolging van hoopvolle momenten en bittere teleurstellingen. Terwijl zijn baard voller wordt en dan weer af wordt geschoren, zijn buik uitzet en weer (een beetje) slinkt, en vriendinnen eerst de oplossing voor alle problemen worden genoemd en het volgende jaar toch met de noorderzon vertrokken blijken te zijn.
Het jaar dat Klemke begon met filmen was ook het jaar dat het ruimteveer Voyager de hemel in werd geschoten: een visitekaartje aan de ruimte.
Gaandeweg vervliegt Sams hoop op een showbizzleven en settelt hij als rondreizend straatkarikaturist. Totdat hij in 2011 een korte montage van zijn dagboeken (in omgekeerde volgorde, terug in de tijd) op YouTube zet en het filmpje viral gaat.
Daarmee heb ik zo ongeveer alle gebeurtenissen uit Sam Klemke’s Time Machine wel verklapt. Maar vrees niet: dit is geen film die gaat om de gebeurtenissen. Sterker nog: in het leven van Klemke gebeurt hoe dan ook niet zo veel.
Maar regisseur Matthew Bate, die na het zien van het YouTube-filmpje toestemming van Klemke kreeg om een film uit het materiaal te smeden, heeft grotere ambities. Het jaar dat Klemke begon met filmen was namelijk ook het jaar dat het ruimteveer Voyager de hemel in werd geschoten, met aan boord een gouden schijf waarop de grootste prestaties van de mensheid waren gevat: symfoniën, schilderijen, wiskunde, taal. Een visitekaartje aan de ruimte.
Zoals hij dat eerder deed in de gevierde docu Shut Up Little Man!, gaat Bate aan de haal met een artefact van onze meest platte popcultuur, om het om te vormen tot een diepzinnige beschouwing van wat het is om mens te zijn. Bate snijdt een documentaire over de Voyager (zo’n typisch Franse, vol erudiete filosofische bespiegelingen) door het materiaal van Klemke, en de botsing is hilarisch: de hoogdravende idealen vervat op de gouden schijf, versus het mislukte (maar voor de meesten van ons een stuk meer herkenbare) leven van Klemke hier op aarde.
Eén tip: blijf gewoon zitten tot het eind. Dat zal je toch wel willen, want door al zijn depressieve neigingen heen is Klemke een zeer innemend gastheer. Maar pas in het laatste kwartier van de film valt écht het kwartje.
Joost Broeren
Gerelateerde Daily Pluk artikelen
